Του Δημήτρη Καραγιώργου

Τα τελευταία χρόνια αποκαλύπτεται σταδιακά πλέον και στη χώρα μας, η ανησυχητική έκταση που έχει λάβει το πρόβλημα των διατροφικών διαταραχών.

Αποτελούν μια σοβαρότατη πάθηση, η οποία εμφανίζεται κυρίως στην περίοδο της εφηβείας. Η σοβαρότερη μορφή της είναι η νευρική ανορεξία, που είναι και η ψυχική νόσος με το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας (20%).

Με βάση έγκυρες επιδημιολογικές έρευνες, στην Ελλάδα νοσεί τη στιγμή αυτή το 6% του πληθυσμού (1% από νευρική ανορεξία και 5% από νευρική βουλιμία) ενώ ένα επιπλέον 7%, φέρει μερικώς κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα και από τις δύο νόσους, ανεβάζοντας έτσι το συνολικό ποσοστό των πασχόντων σε περίπου 13%.

Σε πραγματικούς αριθμούς, παραπάνω από ένα εκατομμύριο έφηβοι και νεαροί ενήλικες πάσχουν από κάποια μορφή διατροφικής διαταραχής, γεγονός που σημαίνει ότι δύο εκατομμύρια οικογένειες βρίσκονται αντιμέτωπες με το πρόβλημα αυτό.

Δυστυχώς στη χώρα μας, η ενημέρωση είναι ελλιπής, τόνισε μεταξύ άλλων την Πέμπτη η κ. Μαρία Τσιάκα, διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών (ΕΚΔΔ), σε συνέντευξη τύπου με αφορμή τη διοργάνωση της 1ης Πανελλήνιας Ημερίδας για την Οικογένεια και τις Διατροφικές Διαταραχές (Δ.Δ.), η οποία θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 6 Μαρτίου, στο αμφιθέατρο της Γερμανικής Σχολή Αθηνών (DSA) στο Μαρούσι.

Η κ. Τσιάκα ανέφερε πως έχουν εδραιωθεί λάθος αντιλήψεις και μύθοι γύρω από το θέμα αυτό. Οι οικογένειες, οι φίλοι και γενικότερα ο κοινωνικός περίγυρος των ατόμων που πάσχουν, αδυνατούν να τα βοηθήσουν ουσιαστικά.

Παράλληλα, η έλλειψη εξειδικευμένων θεραπευτών/θεραπευτικών μονάδων και ο κοινωνικός στιγματισμός, οδηγούν τα άτομα που υποφέρουν σε αδιέξοδο. Οι βασικές κατηγορίες διατροφικών διαταραχών είναι η νευρική ανορεξία, η νευρική βουλιμία και η αδηφαγική διαταραχή.

Χαρακτηριστικά

Τα χαρακτηριστικά της νευρικής ανορεξίας που είναι και η πιο επικίνδυνη διαταραχή είναι:

• Ξεκινάει, συνήθως, στην εφηβεία με μια δίαιτα που βγαίνει εκτός ελέγχου.
• Στους άνδρες εμφανίζεται κοντά στα 16.
• Ένα στα πέντε άτομα πεθαίνει σε πολύ νεαρή ηλικία.
• Δυο στα πέντε παραμένουν σε μια κατάσταση ανεκτή.
• ‘Ενα στα πέντε πεθαίνει σε 10 χρόνια από αυτοκτονία ή ασιτία.
• Το 50% των ασθενών καταλήγουν με βουλιμικά επεισόδια και με μεθόδους εκκαθάρισης (εμετός, καθαρτικά, χάπια διαίτης).
• Η πρόγνωση για θεραπεία είναι ασθενέστερη σε περιπτώσεις χρόνιες με χαρακτηριστικά όπως: μεγάλη ηλικία, χαμηλό βάρος, υψηλό ρυθμός απώλειας βάρους, βουλιμικό τύπος).
• Αναρρώνει 1 στα 3 άτομα (κάποιες φορές με νοσηλεία).

Τα στοιχεία της προσωπικότητας αυτών των ατόμων είναι: τελειομανή, ευσυνείδητα, συνεπή, επιθυμούν να ευχαριστούν τους άλλους, να έχουν υψηλές επιδόσεις, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν επιθυμούν να ρισκάρουν, εκτιμούν την αγνότητα, τον ασκητισμό, αποφεύγουν να κάνουν καινούργια πράγματα και έχουν υψηλές πιθανότητες για ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κατάθλιψη και αυτοτραυματισμούς.

Στην ημερίδα θα μιλήσει η Καθηγήτρια Janet Treasure του King’s College Institute of Psychiatry, η επιστημονική ομάδα της οποίας απέδειξε ότι αν και η οικογένεια δεν ευθύνεται για την εμφάνιση των Δ.Δ., όμως ‘συντονίζεται’ με τη νόσο, με αποτέλεσμα να ισχυροποιεί και να διαιωνίζει το πρόβλημα.

Οι γονείς

Τις περισσότερες φορές οι ίδιοι οι γονείς συμπαρασύρονται από την εμμονή του παιδιού τους για τη μείωση του βάρους του, τον έλεγχο των θερμίδων, το καθημερινό ζύγισμα.

Η αναζήτηση βοήθειας από κάποιο διαιτολόγο δεν έχει αποτέλεσμα αφού τις περισσότερες φορές αδυνατεί να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το σύμπτωμα όντας μη εξειδικευμένος σε αυτό.

Δυστυχώς, οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται τη δύναμη και την επιρροή που ασκεί το σύμπτωμα στο παιδί τους. Πολλές φορές οι ακραίες συμπεριφορές που αναπτύσσονται εξαιτίας των διατροφικών διαταραχών ενοχοποιούν τους γονείς προς όφελος του φαντάσματος της νευρικής βουλιμίας ή νευρικής ανορεξίας.

Σε μια εποχή όπου υποβόσκει η κρυφή μάστιγα των διατροφικών διαταραχών στους εφήβους, η ενημέρωση, η σωστή πληροφόρηση και τέλος η διάδοση της πληροφορίας, αποτελεί υποχρέωση στις σύγχρονες κοινωνίες ώστε οι έφηβοι να ενημερωθούν και να προστατευτούν από αυτή τη γνωσιακή και σωματική ασθένεια που πολλές φορές καταλήγει στον θάνατο…

Το Κέντρο

Το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών είναι ένας χώρος συμβουλευτικής και εκπαίδευσης σε θέματα διατροφικών διαταραχών και παχυσαρκίας. Το 2006 αναγνωρίστηκε και βρίσκεται κάτω από την αιγίδα του Εθνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών της Μεγάλης Βρετανίας (National Centre for Eating Disorders – UK).

Οι διατροφικές διαταραχές είναι μια ιδιαίτερη νόσος και η αντιμετώπισή τους απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και δεξιότητα. Οι θεραπευτικές μεθοδολογίες που εφαρμόζονται στο Κέντρο είναι οι ακόλουθες:

• Κινητοποίηση μέσα στη θεραπεία. Εφαρμόζονται τα μοντέλα της Καθηγήτριας Janet Treasure.
• Μεταγνωστική προσέγγιση της Νευρογενούς Βουλιμίας. (Μοντέλο θεραπείας των: Janet Treasure, Myra Cooper & Gillian Todd).
• Νέα μεθοδολογία Maudsley της Janet Treasure για τις οικογένειες των πασχόντων από διατροφική διαταραχή.
• Γνωστική – Συμπεριφοριστική Θεραπεία.

Χρησιμοποιούμε τις πιο έγκυρες και αποδεδειγμένα επιστημονικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, γιατί μόνο έτσι θεωρούμε ότι μπορούμε να νικήσουμε καταλυτικά τις διατροφικές διαταραχές.

To ενδιαφέρον του κόσμου αλλά και το μέγεθος του προβλήματος φαίνεται από την επισκεψιμότητα του site (https://www.hcfed.gr/) που ενώ το 2007 είχε 4.968 επισκέψεις το 2009 ανήλθαν στις 18.181.