Πολύ συχνά όταν ένας υπέρβαρος ασθενής επισκέπτεται το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών, ξεκινάει την “γνωριμία με τον ψυχολόγο” λέγοντας την απόλυτη φράση “ θέλω να με βοηθήσεις να χάσω βάρος. Έχω απελπιστεί. Χάνω κάποια κιλά και μετά τα ξαναπαίρνω. Τον τελευταίο καιρό έχω παραιτηθεί τελείως. Εκείνη την στιγμή ο ψυχολογός έρχεται σε επαφή με την πραγματική απελπισία του υπέρβαρου ανθρώπου, δυστυχία τόσο σε ψυχολογικό όσο και κοινωνικό επίπεδο.Η αλήθεια είναι όμως ότι οι θεραπευτικοί στόχοι της παχυσαρκίας δεν αφορούν την απώλεια βάρους και κιλών, παρά μόνο όταν υπάρχουν σοβαροί ιατρικοί λόγοι.

Ο ειδικός εργάζεται έχοντας σαν κύριο στόχο να διερευνήσει γιατί ο ασθενής χρειάζεται να διατηρεί ένα τόσο μεγάλο μέγεθος ή γιατί του είναι απαραίτητο να τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού. Όσο και αν αυτό ακούγεται παράδοξο το να διατηρεί κάποιος το μεγάλο του μέγεθος αποτελεί με κάποιο τρόπο απόφαση επιβίωσης. Σε κάποια στιγμή της προσωπικής εξέλιξης του θεραπευόμενου, ο ίδιος ο θεραπευόμενος έκανε την επιλογή ότι για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις πραγματικές συνθήκες της ζωής του, ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει και να τις χειριστεί είναι με το να διατηρεί τα υπερβολικά κιλά του ή να τρώει υπερβολικές ποσότητες.

Αυτή η επιλογή δεν ξέρουμε ακριβώς σε ποιο σημείο της εξελικτικής διαδικασίας πραγματοποιείται. Παρόλα αυτά η σχέση με το φαγητό σε σχέση με άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές όπως είναι το αλκοόλ δεν μπορεί να θεραπευτεί μέσω της αποφυγής της εξαρτητικής ουσίας, αφού η τροφή είναι απαραίτητη για την ζωή. Το φαγητό αποκτάει διπλό ρόλο. Γίνεται εχθρός αλλά ταυτόχρονα αναγκαιότητα.

Μέσα από το παραπάνω πρίσμα ο στόχος του θεραπευτή είναι η εγκαθίδρυση μίας νέας ταυτότητας η οποία να ενισχύει την αυτο-εκτίμηση, την αγάπη για τον εαυτό και την αίσθηση της προσωπικής αξίας ανεξάρτητα από τα κιλά και το συνολικό βάρος. Με άλλα λόγια ο ψυχοθεραπευτικός στόχος είναι η αυτονομία του ασθενούς αλλά και η ενδυνάμωσή του σε βασικές ψυχολογικές αξίες. Η θέση ζωής αλλάζει από εκείνη όπου ο ασθενής νιώθει ότι δεν τον σέβονται, είναι αδιάφορος ή ακόμη και αναλώσιμος, σε μία θέση όπου μπορεί με δυναμισμό να υποστηρίξει τον εαυτό του, να απαιτήσει σεβασμό και προσοχή ανεξάρτητα από τα κιλά του. Όταν αυτό συμβεί και μόνο μέσα από την κατανόηση αυτής της εσωτερικής διαδικασίας ο πελάτης μπορεί να νιώσει ελεύθερος και να διαλέξει ανάμεσα στις δύο επιλογές που έχει: να χάσει ή να μην χάσει το περιττό του βάρος. Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά ο πελάτης μπορεί πραγματικά να επιλέξει τι θέλει να κάνει. Αυτή του η απόφαση όμως μετά από μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία έχει πολύ μεγάλη διαφορά από την πολλαπλώς επαναλαμβανόμενη πρόταση στην αρχή της θεραπείας του “θέλω να με βοηθήσεις να χάσω κιλά”. Γίνεται συνειδητή επιλογή που πηγάζει από μέσα του και όχι από τις κοινωνικές επιταγές που του επιβάλλονται θεωρώντας την απώλεια κιλών ισοδύναμη με το αξίζω σαν άνθρωπος ή είμαι επιτυχημένος.

 

Καμία δίαιτα και καμία προσπάθεια απώλειας κιλών δεν μπορεί να είναι επιτυχημένη όταν το ταξίδι για αλλαγή ξεκινάει μόνο εξωτερικά.

 

Αγγελική Ζορμπαλά

Ψυχολόγος, Συνεργάτης του Ε.Κ.Δ.Δ

Σχολιάστε

Your email address will not be published. Required fields are marked *